Στον ποιητή Μιχαήλ Μήτρα ανήκει η αρχική έμπνευση της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, η οποία εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Ο Έλληνας ποιητής, το φθινόπωρο του 1997 πρότεινε στην Εταιρεία Συγγραφέων να υιοθετηθεί ο εορτασμός της ποίησης στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, και να οριστεί συγκεκριμένη ημέρα γι’ αυτό.
Η ημέρα της εαρινής ισημερίας
Η εισήγησή του έφτασε με επιστολή στα χέρια του ποιητή και μελετητή της ποίησης Κώστα Στεργιόπουλου, προέδρου τότε της Εταιρείας Συγγραφέων. Η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου πρότεινε ως ημέρα εορτασμού την 21η Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, που συνδυάζει το φως από τη μία και το σκοτάδι από την άλλη, όπως η ποίηση, που συνδυάζει το φωτεινό πρόσωπο της αισιοδοξίας με το σκοτεινό πρόσωπο του πένθους. Η πρώτη Ημέρα Ποίησης γιορτάστηκε το 1998, στο παλαιό ταχυδρομείο της πλατείας Κοτζιά.
Την επόμενη χρονιά, ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, πρέσβης της Ελλάδας στην Unesco, εισηγήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του Οργανισμού η 21η Μαρτίου να ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, όπως η 21η Ιουνίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής. Οι Γάλλοι, οι Ιταλοί, οι Τυνήσιοι και άλλοι πρέσβεις από χώρες της Μεσογείου υποστήριξαν την εισήγηση και η ελληνική πρόταση υπερψηφίστηκε.
Το σκεπτικό της απόφασης
Τον Οκτώβριο του 1999, στη γενική διάσκεψη της Unesco στο Παρίσι, η 21η Μαρτίου ανακηρύχθηκε Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Το σκεπτικό της απόφασης ανέφερε: «Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα ενισχύσει την εικόνα της ποίησης στα ΜΜΕ, ούτως ώστε η ποίηση να μην θεωρείται πλέον άχρηστη τέχνη αλλά μια τέχνη που βοηθά την κοινωνία να βρει και να ισχυροποιήσει την ταυτότητά της.
Ο Διεθνής Πολιτιστικός Οργανισμός θέλησε με αυτό τον τρόπο να προωθήσει την τέχνη της ποίησης - και συγκεκριμένα τις προσπάθειες των μικρών εκδοτών να τυπώνουν συλλογές νέων ποιητών, την επιστροφή της προφορικής παράδοσης με την ανάγνωση ποιημάτων ενώπιον κοινού και την αποκατάσταση ενός διαλόγου μεταξύ της ποίησης και των άλλων μορφών τέχνης, πάνω στον αφορισμό του Ντελακρουά, «Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση».
Σήμερα, στις 7.30 το απόγευμα, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, η Εταιρεία Συγγραφέων και η ΕΡΤ συνεορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης στην Παλαιά Βουλή, με μια μεγάλη εκδήλωση βασισμένη στην ανθολογία του ποιητή Ηλία Γκρή «Ο ταχυδρόμος φέρνει γράμματα ποιήματα». Αναλυτικά, στην εκδήλωση που θα γίνει στην Αθήνα, στην Παλαιά Βουλή, θα απευθύνουν χαιρετισμό η Πρόεδρος των ΕΛΤΑ Ευφροσύνη Σταυράκη, ο Πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων Δημήτρης Καλοκύρης, και ο Πρόεδρος της ΕΡΤ Διονύσης Τσακνής. Την ανθολογία που εξέδωσαν τα ΕΛΤΑ, και περιλαμβάνει σχεδόν 160 ποιητές, θα παρουσιάσει ο κριτικός λογοτεχνίας Αλέξης Ζήρας.
Θα διαβάσουν τα ανθολογούμενα ποιήματά τους, ποιήτριες και ποιητές από όλο το φάσμα της νεότερης ποίησης, αρχής γενομένης απ’ τη γενιά του ’50 (Γιάννης Δάλλας, Τίτος Πατρίκιος), μέχρι και πολύ νεότερους ποιητές της εποχής μας. Θα προλογίσει και θα συντονίσει ο δημοσιογράφος Γιάννης Τζανετάκος και θα παίξει μουσική το περίφημο κουαρτέτο εγχόρδων L’anima, σε έργα λόγιας μουσικής Θωμά Μπακαλάκου.
Την εκδήλωση θα μεταδώσει απευθείας το «Τρίτο Πρόγραμμα», ενώ χορηγός Επικοινωνίας είναι η ΕΡΤ.
Δράσεις ανοιχτές στο κοινό με τίτλο «Η ποίηση είναι παντού. Γίνε για μια μέρα ποιητής», διοργανώνει σήμερα, Τρίτη 21 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, ο δήμος Αθηναίων.
Το Δίκτυο Πολιτισμού Αθήνας του Δήμου Αθηναίων, o Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του δήμου και το βιβλιοπωλείο Free Thinking Zone, θα πραγματοποιήσουν δράσεις σε σχολεία και γειτονιές της Αθήνας με ανάγνωση ποίησης από νέους ποιητές αλλά και από το κοινό, καθώς και ανοιχτό σεμινάριο ποίησης. Θα διαρκούν από τις 10 το πρωί έως τις 7 το απόγευμα και θα πλαισιώνονται μουσικά από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του δήμου Αθηναίων.
Όλοι οι πολίτες της πόλης αλλά και οι επισκέπτες της μπορούν να στέλνουν στη σελίδα του δήμου Αθηναίων στο facebook (@CityofAthensOfficial), το ποίημα που αγαπούν, δικό τους ή άλλου ποιητή, το οποίο στο πλαίσιο της δράσης θα μπορεί να διαβαστεί από τους ίδιους ή από τους ποιητές που μετέχουν στη διοργάνωση. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να μάθουν περισσότερα ή να στείλουν το ποίημα που αγαπούν στη σελίδα.
Αναλυτικά το πρόγραμμα και τα σημεία διεξαγωγής της δράσης:
10:00-11:00 Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών (Π.Σ.Π.Α.)
Χρήστος Αρμάντο Γκέζος, Λένα Καλλέργη, Μάκης Μαλαφέκας, Μαρία Πατακιά
13:30-15:00 πλατεία Κολωνακίου
Ορφέας Απέργης, Στάθης Ιντζές, Πέρσα Κουμούτση, Πέτρος Πολυμένης, Πελαγία Φυτοπούλου, ΜάριονΧωρεάνθη
16:00-17:30 135ο Δημοτικό Σχολείο, Μομφεράτου 94, Γκύζη – Πρόγραμμα δήμου Αθηναίων, «Ανοιχτά Σχολεία»
Μαρία Κουλούρη, Ελευθερία Κυρίτση, Ασημίνα Ξηρογιάννη
17:30-19:00 Σταθμός Μετρό Μοναστηράκι
Αγγέλα Γαβρίλη, Πατρίτσια Κολαΐτη, Χάρις Κοντού, Αγγελική Λάλου, Ιωάννης Μαγκαφώσης,
Αργύρης Παλούκας, Έλενα Πολυγένη, Αντώνης Τσόκος, Βάσω Χριστοδούλου
Τη συμμετοχή του κοινού θα συντονίζουν η blogger Λουκία Μητσάκου (loukini.gr) και η ηθοποιός Αγγελική Φράγκου (Θέατρο Ρετρό).
Η δράση εντάσσεται στη πολιτιστική στρατηγική του δήμου Αθηναίων και αποσκοπεί στο να φέρει κοντά την ποίηση και τους δημιουργούς της με το ευρύ κοινό και δη τους νέους. Η Αθήνα άλλωστε έχει ανακηρυχθεί από την Unesco, Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου για το 2018 και ο δήμος Αθηναίων προωθεί δράσεις και πρωτοβουλίες στήριξης του βιβλίου και της ανάγνωσης. Το Δίκτυο Πολιτισμού Αθήνας του δήμου Αθηναίων έχει ως αποκλειστικό δωρητή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
ΚΠΙΣΝ - «Μουσικοί ή Ποιητές;»
Σήμερα, το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) καλεί το κοινό να ανακαλύψει μια διαφορετική πλευρά της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, θέτοντας ένα ερώτημα «Μουσικοί ή Ποιητές;» και δίνοντας την απάντηση μέσα από μια διαφορετική συναυλία-αφιέρωμα στη μουσική ποίηση ή στην ποίηση της μουσικής.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, το ΚΠΙΣΝ διερευνά το κατά πόσο υπάρχουν όρια ή στεγανά μεταξύ ποίησης και μουσικής, αναθέτοντας σε μια ετερόκλητη και ταλαντούχα ομάδα μουσικών να διασκευάσει τραγούδια (ή μήπως ποιήματα;) δημιουργών του 20ου αιώνα, των οποίων οι στίχοι υπήρξαν πρωτίστως ποιητικοί.
Στις 7 το απόγευμα, στον Φάρο οι επισκέπτες του ΚΠΙΣΝ θα απολαύσουν εξαιρετικές ερμηνείες αγαπημένων τραγουδιών, που συνδυάζουν τον κλασικό λυρισμό με σύγχρονους ήχους και ρυθμούς, σε μία συναυλία όπου θα συναντηθούν η Γεωργία Καρύδη, οι Rattler Proxy και οι Lou ‘n’ David και θα διασκευάσουν έργα των Ian Curtis (Joy Division), Adrian Borland (The Sound), Alan Vega (Suicide), Lou Reed (Velvet Underground), Jim Morrisson, Leonard Cohen, Nina Simone και David Bowie, με μια φρέσκια ματιά.
