Print this page

Το μέλλον μας βρίσκεται στο παρελθόν μας

Το μέλλον μας βρίσκεται στο παρελθόν μας

 

Ψάχνοντας τις ρίζες μας

Κάθε Πολιτισμός αμφιταλαντεύεται στα όρια ενός Εκκρεμούς. Ιστορικά η πορεία της ανθρωπότητας μοιάζει με αυτή ενός εκκρεμούς. Περίοδοι όπου η εξουσία και τα μέσα διαχείρισης συγκεντρώνονται σε αυτοκρατορικές ηγεμονίες και περίοδοι όπου υπερισχύει η βούληση των μονάδων για ανεξαρτησία και προκαλείται από την υπερβολική πίεση της συγκέντρωσης της εξουσίας. Αυτές τις περιόδους τις γνωρίζουμε σαν Αναγεννήσεις και Μεσαίωνες.

Κλειδί για την κατανόηση αυτού του μηχανισμού αποτελεί ο ίδιος ο άνθρωπος που είναι ο κινητήρας του συστήματος σε όλες τις όψεις του.

Κάθε κλείσιμο του κύκλου είτε προς την μια είτε προς την άλλη κατεύθυνση προκαλεί βαθιές αλλαγές στην συνείδηση της ανθρωπότητας. Σε κάθε φάση του κύκλου οι κύριοι κινητήρες που δημιουργούν την ανατροπή ή την ολοκλήρωση είναι κυρίως οι νέοι. Είναι αυτοί που διψάνε για ιδανικά, ενθουσιάζονται και παθιάζονται με τα υψηλά ιδεώδη. Μόνο μέσα από αυτή την ορμή η νέας ψυχή που μπορεί να αφουγκραστεί το μέλλον και να ονειρευτεί κάνοντας την αλλαγή εφικτή.

Ένα από τα πιο μεγάλα λάθη αυτού του πολιτισμού είναι ότι αντί να προσπαθήσει να κατευθύνει τους νέους του προς την αναζήτηση του αξιότερου, του ανώτερου, και του εσωτερικού νοήματος της φύσης, τους έχει στρέψει προς μια επιφάνεια και κενότητα παρουσιάζοντας τους μια απόλυτα εφήμερη και άσκοπη πραγματικότητα και αφαιρώντας τους οποιοδήποτε αίσθημα συμμετοχής και ευθύνης. Έτσι τους ωθεί είτε προς την μηχανιστική αντίληψη είτε προς την βίαιη επανάσταση, ανάλογα με το θυμοειδές του καθένα.

Σκοτώνοντας τελικά την ελπίδα και την προσμονή ενός καλύτερου μέλλοντος και ενός νοήματος για την ίδια την ύπαρξη πέφτουμε σήμερα μέσα σε μια γενίκευση του χάους καθώς κανείς δεν πιστεύει ότι υπάρχει αύριο αλλά και δεν έχει κανένα που να μπορεί να εμπιστευτεί και να προσπαθήσει να αντλήσει γνώση και πληροφόρηση. Μέσα στην γενική απορύθμιση το μόνο που μένει είναι να προστατεύσεις τον εαυτό σου προφυλάσσοντας τον από τους άλλους με όποια μέσα διαθέτεις. Αυτά τα μέσα σήμερα σε ένα καθαρά υλιστικό κόσμο είναι συνήθως είτε τα χρήματα είτε η βία.

Η απόλυτη πεποίθηση ότι μόνο αυτά τα μέσα είναι διαθέσιμα σήμερα μας αποξενώνει από την πραγματική φύση του ανθρώπου και τις πραγματικές του δυνάμεις που είναι πνευματικές, και όχι, όπως πιστεύουμε, υλικές και αποδυναμώνει όλες τις δημιουργικές δυνάμεις που υπάρχουν μέσα μας στερώντας μας την δυνατότητα να ονειρευόμαστε. Έτσι στην προσπάθεια της αυτοπροστασίας και επιβίωσης οδηγούμαστε στην όλο και μεγαλύτερη παραγωγή χάους γύρω μας και συμβάλλουμε ομαδικά στην όλο και πιο γρήγορη απορύθμιση του συστήματος. Χάνουμε μέρα με την μέρα την ίδια την ανθρώπινη υπόσταση μας και την πίστη ότι είμαστε ικανοί ως είδος να δημιουργήσουμε ένα πνευματικό οικοδόμημα που θα στηρίζεται σε υπερβατικές αρχές και θα έχει ως θεμέλιο λίθο την Ενότητα και την Ελευθερία, Ηθική και Πνευματική, της συμμετοχής σε αυτό του καθένα από μας.

Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα τελεολογικό αδιέξοδο όπου ο Νους παραλύει και παύει παίρνοντας τα πάντα δεδομένα και καθορισμένα από δυνάμεις που βρίσκονται έξω από αυτόν. Νοιώθει ανίκανος να αντιδράσει και τελικά αυτοαναιρείται προκαλώντας ακόμα περισσότερη σύγχυση και ανασφάλεια.

Σε αυτή την στιγμή που το τέλος του νου βρίσκεται μπροστά στην πόρτα μας πρέπει να δράσουμε με αποφασιστικότητα. Πρέπει να σταματήσουμε τον φαύλο κύκλο της σκέψης μας και να ανατρέξουμε στο παρελθόν σε προηγούμενους παρόμοιους κύκλους, που και αυτοί προκάλεσαν παρόμοια τελεολογικά φαινόμενα. Ανάμεσα στις κινήσεις του εκκρεμούς πάντα οι ανθρωπότητα περνούσε τέτοιες φάσεις όπου φαινόταν να τελείωνε ο κόσμος μιας και η πραγματικότητα μας παραμένει σταθερή σε ψυχολογικό επίπεδο όσο οι κώδικες και τα σύμβολα που την έχουν δομήσει κρατούν σταθερά την αξία τους για το σύνολο του πολιτισμού. Δεν είναι αναγκαίο να συμφωνούν όλοι με αυτά αλλά είναι αναγκαίο να τα τροφοδοτούν με ψυχολογική δύναμη και πίστη ως προς τη εγκυρότητα τους.

Ο πολιτισμός είναι αποτέλεσμα πίστης και αυτό είναι που τον κάνει ικανό να σπρώχνει την ανθρωπότητα προς όλο και μεγαλύτερες πνευματικές κορυφές.

Το παρελθόν θα μας δείξει και την διέξοδο στο μέλλον. Δεν μπορούμε να το αναβιώσουμε γιατί οι συνθήκες του έχουν ξεπεραστεί αλλά μπορούμε να ανασύρουμε μέσα από την συλλογική μνήμη που αυτό έχει δημιουργήσει τα βασικά σύμβολα και αξίες που παραμένουν ζωντανά γιατί αντιπροσωπεύουν έννοιες αιώνιες. Αποτελούν αποκρυσταλλωμένη προσπάθεια της ανθρωπότητας να συλλάβει και να εκφράσει την πνευματική όψη του κόσμου. Να ενσαρκώσει τα αρχέτυπα και να ντύσει με ύλη τις Ιδέες για τις οποίες μίλαγε ο Θείος Πλάτων. Αυτές οι ίδιες ιδέες που κάποτε έχτισαν αυτούς τους πολιτισμούς αποτελούν το αιώνια ψυχή του Κόσμου και μόνο αυτές μπορούν να ξαναβάλουν τους εσωτερικούς κινητήρες της ανθρωπότητας μπροστά και να την κάνουν να ονειρευτεί και να ξαναπιστέψει ότι το υλικό της περίβλημα είναι το πιο ασήμαντο κομμάτι της.

Η συγκυρία μας οδηγεί να αναγνωρίσουμε την κρυμμένη δημιουργικότητα μας, τις εσωτερικές μας ικανότητες ως ανθρώπινα όντα και να μετατρέψουμε το αδιέξοδο σε ευκαιρία.

Ξεθάβοντας το παρελθόν της ανθρωπότητας θα αναγνωρίσουμε ότι ο κύκλος της Δημιουργίας και της Καταστροφής έχει λάβει χώρα πολλές φορές και με ποικίλους τρόπους. Σουμερία, Αίγυπτος, Ελλάδα, Ρώμη, Κίνα, Ιαπωνία και πολλοί άλλοι κύκλοι έχουν περάσει μέσα στον χρόνο ο καθένας αποτελώντας σταθμό στην συνείδηση και την εμπειρία της ανθρωπότητας. Ακόμα και αυτοί οι πολιτισμοί που αναφέρουμε έχουν αρκετούς κύκλους δημιουργίας και καταστροφής μέσα τους.

Το τριπλό μοντέλο της Δύσης

Στη δυτική ιστορία μπορούμε να αναγνωρίσουμε τρεις σταθμούς σε αυτή την πορεία. Την Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Ρώμη. Τρεις πολιτισμοί – τρεις συνειδησιακοί σταθμοί για την ανθρωπότητα.

Αίγυπτος: Μυστηριακή και γεννημένη από μια μυθική εποχή όπου οι Θεοί περπατούσαν δίπλα στους ανθρώπους. Τους εκπαίδευσαν, τους μεταβίβασαν την γνώση και την δύναμη ανεβάζοντας την ανθρωπότητα από το επίπεδο του ανθρωπίδα σε Ον με Νου και Εσωτερική Ταυτότητα. Η ανθρωπότητα διανύει το επίπεδο του νηπίου ως προς την Γνώση και την εσωτερική ύπαρξη. Χρειάζεται ένας Φαραώ ή ένας Θεός Πατέρας για να καθοδηγήσει με το Ραβδί ή και να τιμωρήσει με την χρήση του μαστιγίου τα παιδιά του προς την γνώση και την εξέλιξη.

Ελλάδα : Γεννιέται ο Λόγος. Ο Νους προσεγγίζει κριτικά για πρώτη φορά τον Θεό προσπαθώντας να τον συλλάβει. Δεν είναι μόνο μια προσπάθεια κατανόησης αλλά για πρώτη φορά στην δυτική ιστορία μια βιωματική εκλογίκευση. Προϋποθέτει ανάλυση και σύνθεση. Υποκείμενο και Αντικείμενο. Ο Φιλόσοφος δεν είναι Σοφός. Δεν κατέχει την Αλήθεια a-priori (A-priori χαρακτηρίζεται η γνώση που αποτελείται από έμφυτες ιδέες που προηγούνται της εμπειρίας, ενώ a-posteriori η γνώση που προέρχεται από την εμπειρία) αλλά προσπαθεί να την κατακτήσει και μόνο a-posteriori μπορεί να την βιώσει.

Ο άνθρωπος αν και σε νηπιακή φάση ακόμα αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεων του. Δεν είναι πια εργαλείο στα χέρια των Θεών και άοπλος μπροστά στα στοιχεία της Φύσης αλλά μέσω του Νου και την κατανόησης μπορεί να αναλάβει ενεργό ευθύνη και να ξεπεράσει την μοίρα του. Αναφέρουμε τρεις χαρακτηριστικούς σταθμούς στην φιλοσοφική σκέψη της Αρχαίας Ελλάδας που είναι ο Πυθαγόρας, Ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης.

Ρώμη : Αποτελεί ένα τρίτο βήμα ολοκλήρωσης στην Ιστορία. Γεννιέται με μυθικό τρόπο. Ως πολιτισμός δεν αναπτύσσει την δικιά του φιλοσοφική στάση αλλά δανείζεται στοιχεία από τους γύρω του. Μέσα από τις κατακτήσεις του ενσωματώνει τους πολιτισμούς που κατακτάει. Ως φιλοσοφία αποδέχεται την Ελληνική. Την προσαρμόζει όμως μέσα στο δικό του χαρακτηριστικό που είναι η πολιτική δράση και έτσι βρίσκει το κατάλληλο ιδεολογικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο που του επιτρέπει να εδράσει την Δύναμη και την στρατιωτική ισχύ του για την δημιουργία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Για πρώτη φορά πάλι στην γνωστή ιστορία γεννιέται ένα μοντέλο πολιτικής ισχύος που βασίζεται στον άνθρωπο.

Η ανθρωπότητα περνώντας μέσα από αυτά τους τρεις τρόπους σκέψεις ωριμάζει σιγά-σιγά και από νήπιο που χρειάζεται τον Θεό – Πατέρα ως αδιαμφισβήτητο Θεό με μοναδικό αντιπρόσωπο τον Φαραώ περνάει στον Φιλόσοφο – Δάσκαλο και από εκεί στον Αυτοκράτορα.

Περνώντας από το μεταφυσικό στο Θεωρητικό – Λογικό επίπεδο και από εκεί στο Πρακτικό – Τεχνολογικό επίπεδο είναι υποχρεωμένος να αναπτύξει συστήματα διαχείρισης και οργάνωσης που να του επιτρέπουν την Διάρκεια και Σταθερότητα

ώστε η ζωή και ο Πολιτισμός να συνεχίζεται και να ακμάζει απρόσκοπτα,

Αυτό ιστορικά είναι κοινός σκοπός όλως των πολιτισμών γιατί έχει κοινή ρίζα που είναι μια βαθιά ριζωμένη πεποίθηση στην ψυχή της Ανθρωπότητας να φτάσει τους δασκάλους της. Να μοιάσει στους Θεούς και να αναπτύξει την Συνείδηση της. Σε όλους τους πολιτισμούς το θεμελιώδες στοιχείο είναι η απονομή Δικαιοσύνης και η Ηθική υπόσταση του ανθρώπου. Η ανάγκη πάντα προσαρμόζεται και περιορίζεται από το στοιχείο του Ανώτερου και Ηθικού μέσα στην κοινωνία.

Είναι σημαντικό να αναλύσουμε τις έννοιες Ηθική και Ηθολογία. Προέρχονται από την λέξη «Ήθος» αν και με την πάροδο των αιώνων η έννοια τους διαφοροποιήθηκε. Έτσι με την όρο «Ηθική» (Ethics) εννοούμε την αρχή και ουσία. Ενέχει ένα φιλοσοφικό νόημα και αναφέρεται στην Ιδέα. Η «Ηθολογία» (Moral) αναφέρεται στο σύνολο των κανόνων οι οποίοι μπορούν να χρησιμεύσουν στην καθημερινή ζωή.

Είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος αν και η Ηθική αποτελεί περισσότερο μια αναλλοίωτη σταθερά μέσα στον χρόνο ενώ η Ηθολογία μπορεί να μεταβάλλεται μια και εξαρτάται από τις ιδιαίτερες ιστορικές ανάγκες της κάθε εποχής.

Ιστορικά όλες οι προσπάθειες είναι μια σύνθεση της ανάγκης για επιβίωση και ταυτόχρονα της εσωτερικής αντίληψης ενός μεγαλύτερου σχεδίου που μας έσπρωχνε για όλο και πιο οργανωμένη και συστηματική ανάπτυξη των Ικανοτήτων και Αρετών της ανθρωπότητας. Η κατάκτηση της Αρετής ως μέσο για να φτάσει ο Άνθρωπος τους Θεούς αποτελούσε θεμελιώδες στοιχείο ύπαρξης σε όλους τους πολιτισμούς του παρελθόντος.

Σε κάθε προσπάθεια αυτό κατέστη εν μέρει εφικτό και κάθε πολιτισμός έδωσε συγκεκριμένα αποτελέσματα, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Κάθε φορά που αδυνατούσε να ανανεωθεί και να αλλάξει ιστορικά έφτανε στο οριστικό του τέλος και τον οριστικό του θάνατο.

Έτσι η ανθρωπότητα περνάει μέσα από συνεχείς Αναγεννήσεις και Μεσαίωνες κάθε φορά που γεννιέται ή πεθαίνει ένας πολιτισμός. Με την πάροδο των αιώνων και μέσα από την άνοδο και πτώση των πολιτισμών αλλάζει η κλίμακα επιρροής τους παραμένοντας όμως μέσα στον κύκλο γέννησης και θανάτου. Όλοι οι αρχαίοι πολιτισμοί αν και προσπαθούσαν να αυξήσουν τα όρια επιρροής τους δεν είχαν οικουμενική συνείδηση. Ο κόσμος τελείωνε λίγο έξω από τα φυσικά όρια ύπαρξης τους. Στον αρχαίο κόσμο δεν υπάρχει αίσθημα καθολικότητας και παγκοσμιότητας. Ο κάθε πολιτισμός λειτουργεί αυστηρά μέσα στο χωρικό πλαίσιο που γεννήθηκε και καθορίζεται αυστηρά από τις συνθήκες που τον περιβάλλουν. Ακόμα και αν κάνει επεκτατικές κινήσεις προς τις γύρω περιοχές που τον περιβάλλουν αυτό γίνεται μόνο για την αύξηση των πόρων του και του αισθήματος κυριαρχίας και ασφάλειας. Μόνο στο σήμερα και μάλιστα μόνο μέσα στον 20ο αιώνα άρχισε να συνειδητοποιεί η ανθρωπότητα ότι πια ανήκει σε μια μεγάλη οικογένεια και ζει σε ένα μεγάλο χωριό.

Οι παράγοντες της σημερινής τάσης προς παγκοσμιοποίηση

Μπορούμε να θεωροήσουμε ότι τρεις είναι οι καθοριστικοί παράγοντες για αυτό.

Α) Με την πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ο Χριστιανισμός γίνεται η πρώτη καθολική θρησκεία που χρησιμοποιεί την πολεμική μηχανή της Ρώμης όπως επίσης και την μέχρι τότε εγκατεστημένη ισχύ της για να εξαπλωθεί σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Το κάνει είτε με το κήρυγμα. είτε με τα όπλα. Η διαμάχη Χριστιανισμού και Ισλάμ δημιουργεί μια εσωτερική κίνηση πληθυσμών στην μεσαιωνική Ευρώπη η οποία μακροπρόθεσμα την αναγκάζει να δημιουργήσει συστήματα διαχείρισης αυτής της κίνησης. Επίσης την φέρνει σε επαφή με τον Ισλαμικό πολιτισμό ο οποίος βρίσκεται σε άνθηση και ανάπτυξη. Η γνώση περνάει μέσω των φιλοσόφων και αλχημιστών της Ισπανίας σε όλη την Ευρώπη και αυτό μας οδηγεί με τους αιώνες στην Αναγέννηση.

Β) Με την θρησκευτική ενοποίηση του κόσμου έρχονται οι ανακαλύψεις και τα νέα εδάφη που ενισχύουν τις αυτοκρατορίες της Δύσης όπως την Βρετανική και την Ισπανική. Αυτή είναι η πρώτη επανάσταση στον σύγχρονο κόσμο που είναι ταυτόχρονα πολιτισμική αλλά και τεχνολογική.

Γ) Τα νέα δεδομένα δημιουργούν για πρώτη φορά μετά την πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας μετακινήσεις πληθυσμών και ιδεών αλλά και ταυτόχρονη ανάπτυξη του εμπορίου.

Οι Θεοί έχουν αποχωρήσει από το προσκήνιο. Ο ένας Θεός έχει καταλάβει την θέση των πολλών και για πρώτη φορά οι άνθρωποι μπορούν εκτός από το να καλλιεργούν, να πολεμάνε ή να προσεύχονται και να μετακινούνται από μέρος σε μέρος εμπορευόμενοι αγαθά. Αναπτύσσεται μια νέα ικανότητα επομένως που μας δίνει την δυνατότητα να ξεφύγουμε από την γη και ταυτόχρονα να συγκεντρώνουμε δύναμη και γνώση. Αυτό είναι η αρχή της επιστημονικής σκέψης η οποία με την πάροδο του χρόνου μας οδήγησε στον τεχνολογικό πολιτισμό του σήμερα. Παράδειγμα η επαφή με τον κινεζικό πολιτισμό φέρνει στην Δύση το χαρτί και την πυρίτιδα. Δύο πράγματα που θα αλλάξουν την όψη του κόσμου.

Η υποσχετική επιταγή υπάρχει από το 1100μ.Χ. από τους Ναΐτες ιππότες. Δεν μπορεί όμως να αναπτυχθεί σε μαζικό επίπεδο λόγω του χαρτιού. Η έλευση του χαρτιού δίνει ώθηση στις συναλλαγές αλλά και στην τυπογραφία. Έτσι η γνώση αρχίζει να κυκλοφορεί και η πληροφορία μεταφέρεται όχι μόνο από στόμα σε στόμα αλλά από βιβλίο σε βιβλίο και το εμπόριο αυξάνεται ραγδαία μέσω του χάρτινου χρήματος.

Μια νέα Πολυπλοκότητα

Όλη η προηγούμενη ιστορική εξέλιξη έχει ένα χαρακτηριστικό. Γεννάει σταθερά πολυπλοκότητα. Νέες συνθήκες, μεγαλύτερες αλληλεξαρτήσεις, όπως και περισσότερη δύναμη. Κάθε τι καινούργιο που εμφανίζεται σε κάθε πολιτισμό παράγει πολυπλοκότητα και τον ωθεί να αναπτύξει συστήματα που να μπορέσουν να διαχειριστούν με Δίκαιο τρόπο την νέα πολυπλοκότητα.

Ξεκινώντας από την Αίγυπτο που η Μαάτ ενσαρκώνει την Ιδέα της Αιώνιας Δικαιοσύνης και του Παγκόσμιου Νόμου όπου Θεοί και Άνθρωποι είναι υποκείμενοι σε αυτόν φτάνουμε στον σύγχρονο πολιτισμό όπου η Δικαιοσύνη αναφέρεται και εφαρμόζεται σε απόλυτα καθημερινά και πεπερασμένα ζητήματα έχοντας σχεδόν αποκλείσει την έννοια της κοσμικής νομοτέλειας αναθέτοντας την στην επιστήμη. Κάθε φορά που κάτι νέο εισάγεται αλλάζοντας τα δεδομένα είτε σε Εσωτερικό συνειδησιακό επίπεδο, είτε σε Οικονομικό, είτε σε Τεχνολογικό επίπεδο αυτή η ίδια η αίσθηση της Δικαιοσύνης μεταβάλλεται γιατί μεταβάλλεται η πολυπλοκότητα του συστήματος.

Όσο ένας πολιτισμός μπορεί να αλλάζει και να ενσωματώνει το νέο και ζωντανό μέσα στην λειτουργία του τόσο μπορεί να ξεπερνάει τους Μεσαίωνες που τον απειλούν και να γεννάει νέα σύνολα που οργανικά παραμένουν υγιή.

Μόλις χάσει αυτή την ικανότητα του τότε οδηγείται στον θάνατο και την αυτονόμηση όλων των μερών που τον αποτελούσαν μέχρι τότε.

Το ποτήρι επομένως σε κάθε περίσταση είναι και μισογεμάτο αλλά και μισοάδειο. Το πώς θα το δούμε εξαρτάται από τον αν μπορούμε να αντιληφθούμε την ιστορική ανάγκη και να δημιουργήσουμε καινοτόμες λύσεις που θα μας γεμίσουν με αισιοδοξία και θα μας επιτρέψουν να ενσωματώσουμε την πολυπλοκότητα την οποία ο κόσμος μας καθημερινά παράγει, ή αν θα υπερισχύσει η αδυναμία μας και η φοβική στάση απέναντι στο μέλλον στην προσπάθεια μας να μην αλλάξουμε τίποτα, σε ένα κόσμο που αλλάζει ραγδαία, και έτσι να μείνουμε στο μισοάδειο ποτήρι το οποίο λόγω έλλειψης φαντασίας και πόρων τελικά θα αδειάσει τελείως οδηγώντας μας στον επικείμενο θάνατο μας.

«Ότι δεν σε Σκοτώνει σε κάνει Δυνατότερο» Λάο Τσε

Πηγή: http://www.newfoundation.gr

Read 7349 times
Rate this item
(0 votes)

Latest from VaiosPanagiota