Print this page

Πνευματικότητα και Πνευματικός Υλισμός

Πνευματικότητα και Πνευματικός Υλισμός απο τον Ιωάννη Αυγουστάτο

Πολλές φορές, ακόμα και αυτή η ίδια η πνευματική καλλιέργεια ή "αυτοβελτίωση" (self-improvement) όπως είναι η λέξη του συρμού, μπορεί να καταντήσει ένα ακόμα παιχνίδι του εγώ. Στην προσπάθειά μας να ξεφύγουμε από το εγώ, που σύμφωνα με τις παραδοσιακές διδασκαλίες είναι ο κύριος υπαίτιος της δυστυχίας μας, κατασκευάζουμε ένα ακόμα σθεναρότερο εγώ, οχυρωμένο μέσα σ' ένα ακόμα ψηλότερο κάστρο, όπου για να φτάσει κανείς και να δει τι γίνεται πρέπει να περάσει από ένα ακόμα δυσβατότερο μονοπάτι. 
Τέτοια είναι η παγίδα του λεγόμενου πνευματικού υλισμού που με την άνοδο του ενδιαφέροντος στην "πνευματικότητα" και τη "Πνευματική Εποχή" (New Age) έχει αναδειχθεί σε σημείο των καιρών. Θα αποτολμούσα έναν ορισμό του πνευματικού υλισμού λέγοντας ότι είναι μια φιλοδοξία που έχει ενδυθεί ένα πνευματικό προσωπείο. Με άλλα λόγια η γενετήριος, ή προϋπάρχουσα αν θέλετε, διάθεση που κρύβεται πίσω από αυτού του είδους την "πνευματικότητα" είναι ο εγωισμός• ένας "έξυπνος", ένας "σπουδαγμένος" εγωισμός.

Το άτομο θέλει να κατακτήσει τα μέσα που θα του ικανοποιήσουν τις όποιες επιθυμίες του και να δυναμώσει την εικόνα του. Μπορεί να μην είναι μόνο υλικά αγαθά αλλά κυρίως «πνευματικές δυνάμεις» που θα του επιτρέψουν να αισθανθεί ανώτερος και διαφορετικός από τον μέσο άνθρωπο : να κάνει αστρικά ταξίδια, να βλέπει την αύρα, να διαβάζει τα ακασικά αρχεία, να θεραπεύει, να προλέγει το μέλλον, να συνομιλεί προνομιακά με αγγέλους και αναληφθέντες Δασκάλους κλπ.... Τις περισσότερες φορές αυτοί που διατυμπανίζουν παρόμοιες ικανότητες προσφέρουν με το αζημίωτο τις υπηρεσίες τους σε αδαείς καταναλωτές ελπίδας.
 

Σε ένα πιο επιφανειακό επίπεδο με τον πνευματικό υλισμό εννοούμε την τάση προς ακατάσχετη κατανάλωση πνευματικών "αγαθών. Εκδηλώνεται διαμέσου της διάθεσης για όλο και περισσότερες «γνώσεις», "μυήσεις", τη γνωριμία με όλο και περισσότερους δασκάλους, την σφοδρή επιθυμία του "θέλω να φτάσω στη φώτιση», πράγμα βέβαια που αποτελεί αντίφαση καθώς η φώτιση δεν είναι παρά ο ολοκληρωτικός αφανισμός και αφάνεια του εγώ. Συχνός στον πνευματικό υλισμό είναι ο κίνδυνος να παρερμηνεύσουμε τις κατώτερες συναισθηματικές εντυπώσεις ως το αποτέλεσμα της ενόρασης που πραγματώθηκε μέσω των ενεργειών του ανώτερου Εαυτού μας. Αυτό συχνά έρχεται αναπάντεχα καθώς μέσω των ασκήσεων διαλογισμού, μπορεί να εκλυθεί μία μεγάλη ακατέργαστη ενέργεια.. Πάμπολλα είναι τ' ανέκδοτα, ιδίως στο Ζεν βουδισμό, που περιγράφουν αυτή την ψευδοφώτιση που πραγματώνει ο μαθητής λόγω κάποιων ασυνήθιστων εμπειριών κατά τη διάρκεια του διαλογισμού. Μια άλλη ένδειξη ψευδοπνευματικότητας είναι ο φανατισμός και ο δογματισμός .
 
Άνθρωποι που δεν αναγνωρίζουν την πνευματικότητα όλων των ανεπτυγμένων θρησκειών και θεωρούν τη δικιά τους θρησκεία ή τη δικιά τους σέχτα ως τη μόνη αληθινή. Ίσως είναι καλοί αντιπρόσωποι της θρησκείας τους ή της σέχτας τους αλλά μάλλον δύσκολα θα είναι καλοί αντιπρόσωποι της πνευματικότητας. Η πνευματικότητα είναι κάτι το άρρητο, το άφατο και το απόλυτο και οι διάλεκτοι της κάθε θρησκείας δεν είναι παρά απόπειρες
προσέγγισής της σ' ένα σχετικό επίπεδο. Ίσως να μην υπάρχει πιο απλό επιχείρημα για τη σχετικότητα των θρησκειών από την θεωρία του "γεωγραφικού ατυχήματος". Το γεγονός δηλαδή ότι, κατά κανόνα, αν κάποιος έχει θρησκευτική ιδιοσυγκρασία, θα θα είναι θερμός υποστηρικτής της επίσημης θρησκείας της χώρας του.
 
Η διαφορά μεταξύ πνευματικότητας και πνευματικού υλισμού είναι ιδιαίτερα λεπτή και είναι δύσκολα γίνεται αντιληπτή από τους αρχάριους στην ατραπό της Γνώσης.
Στην πνευματικότητα υπάρχει αλτρουισμός ο οποίος πηγάζει από μίαν αγνότητα κινήτρου και το φυσικό αποτέλεσμα του αγνού κινήτρου είναι, εκτός από το καλό των άλλων και το καλό του εαυτού. Στον πνευματικό υλισμό ο απώτερος σκοπός είναι κυρίως η ενδυνάμωση του εαυτού και η επιτυχία των προσωπικών φιλοδοξιών.
 
Ο πνευματικός υλισμός δηλαδή δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας ουροβόρος που προσπαθεί να τραφεί με το ίδιο του το σώμα, με αποτέλεσμα όσο πιο πολύ τρέφεται τόσο πιο πολύ να φθείρεται. Το μείζον λάθος που κρύβεται πίσω από τον πνευματικό υλισμό είναι η αδυνατότητα υπέρβασης της δυαδικής αντίληψης των πραγμάτων. Όταν δε βλέπει κανείς δυαδικά ή διαχωριστικά το σύμπαν είναι αδύνατο να πιστέψει ότι μπορεί να ωφεληθεί εις βάρος κάποιου άλλου. Δεν μπορεί να υπάρξει αληθινή ευημερία του ατόμου σε μια κοινωνία που δυστυχεί και οι δυστυχίες της πόλης, όπως λέει ο Ξενοφώντας, δεν θεραπεύονται εάν ευημερεί ο κάθε πολίτης χωριστά.
 
Στην κατανόηση της Αυτογνωσιακής Ψυχοθεραπείας , το να μελετά κανείς τον εαυτό του είναι ταυτόσημο με το να ξεχνάει τον εαυτό του και το να ξεχνάει κανείς τον εαυτό του είναι σαν να επιτρέπει στο σύμπαν και οτιδήποτε εμπεριέχεται σε αυτό να του φανεί όπως πραγματικά είναι: μαγικό. Μόνο όταν κανείς ξαναβρεί τον αυθορμητισμό, την απλότητα και την αθωότητα ενός παιδιού μέσα στο πλαίσιο μιας ανώτερης επίγνωσης θα μπορέσει ν' απαγκιστρωθεί από τα αγαθά της αγοράς (και η "ευτυχία" δεν είναι παρά ένα από αυτά) και να βρει την πραγματική, αβίαστη και εντελώς φυσική ευδαιμονία.
Ιωάννης Αυγουστάτος
Ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής και συντονιστής Ομάδων Αυτογνωσίας
Read 6592 times

Latest from VaiosPanagiota