Άρθρα
Ayurveda-Ινδική Παραδοσιακή Ιατρική
TΑ ΠΕΝΤΕ ΜΕΓΑΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Σύμφωνα με τις πανάρχαιες Ινδικές παραδόσεις των Βεδών, τα πέντε μεγάλα στοιχεία (Pancha Maha Bhutas) είναι ο Αιθέρας- AKASHA(ακασά), Αέρας-VAYU (βαγιού), Φωτιά-TEJAS (αγκνί), Γη-PRTHIVI (πριτχιβί) και Νερό-JALA (τζαλά), αυτά αποτελούν τη βασική σύσταση τόσο του σύμπαντος, όσο και του ανθρωπίνου σώματος. Σε κάθε άνθρωπο ο συνδυασμός τους και η αναλογία των πέντε στοιχείων καθιστά την κάθε ανθρώπινη ύπαρξη μοναδική.
Τα Πέντε μεγάλα στοιχεία εκφράζουν στην πραγματικότητα καταστάσεις της ύλης, με διαφορετική πυκνότητα και όχι στοιχεία με την χημική τους έννοια.
Η Γη είναι η στερεά κατάσταση, το Νερό η υγρή, ο Αέρας η αέρια, η Φωτιά είναι η δύναμη που μπορεί να αλλάξει την κατάσταση κάθε ουσίας και ο Αιθέρας το πεδίο που ταυτοχρόνως είναι η πηγή όλης της ύλης και ο χώρος στον οποίο η ύλη υπάρχει.
Κάθε ουσία που υπάρχει στον κόσμο μας είναι φτιαγμένη από αυτά τα Πέντε στοιχεία και μπορεί να ταξινομηθεί σύμφωνα με το στοιχείο που κυριαρχεί στη σύστασή της.
Τα υλικά μας σώματα αποτελούνται επίσης από τα Πέντε αυτά στοιχεία, οι νόμοι που διέπουν τον Μικρόκοσμο και τον Μακρόκοσμο είναι οι ίδιοι. Η Ayurveda υποστηρίζει ότι όλα όσα υπάρχουν στο τεράστιο εξωτερικό σύμπαν, το Μακρόκοσμο, εμφανίζονται και στον εσωτερικό κόσμο του ανθρωπίνου σώματος, τον Μικρόκοσμο, αλλά σε αλλοιωμένη μορφή.
Συνεπώς, το σύμπαν μας επηρεάζει διαρκώς και αντιστοίχως, το επηρεάζουμε και εμείς.
Ο άνθρωπος έχει πέντε αισθήσεις και μέσω αυτών αντιλαμβάνεται τον εξωτερικό κόσμο με πέντε διαφορετικούς τρόπους. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, τα εξωτερικά αντικείμενα γίνονται αντιληπτά, αλλά και το ανθρώπινο σώμα απορροφά ενέργεια από το περιβάλλον.
Κάθε ένα από τα στοιχεία έχει μια χαρακτηριστική ιδιότητα μέσω της οποίας το αντιλαμβανόμαστε μέσω των αισθήσεων και πιο συγκεκριμένα από τα αισθητήρια μας όργανα.
MAHABHUTAS ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ
AKASHA ΑΙΘΕΡΑΣ ΧΩΡΟΣ ΑΚΟΗ
VAYU ΑΕΡΑΣ ΚΙΝΗΣΗ ΑΦΗ
TEJAS ΠΥΡ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΟΡΑΣΗ
JALA ΥΔΩΡ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗ ΓΕΥΣΗ
PRTHIVI ΓΗ ΜΟΡΦΗ ΟΣΦΡΗΣΗ
ΟΙ ΤΡΕΙΣ DOSHAS
H Αyurveda αναγνωρίζει μια κοινή προέλευση του Σύμπαντος και της ανθρώπινης φύσης. Ο άνθρωπος αποτελεί μια μικρογραφία-πιστό αντίγραφο του ευρύτερου σύμπαντος. Γιατί ολόκληρο το Σύμπαν αποτελεί έναν ενιαίο οργανισμό, με μια κοινή συνείδηση.
Για τη δημιουργία του Σύμπαντος απαιτούνται τόσο υλικές, όσο και άυλες ουσίες. Οι υλικές ουσίες δημιουργούν την εξωτερική μορφή, όπως είδαμε με τα πέντε στοιχεία. Ενώ οι άυλες ουσίες μας παρέχουν την εσωτερική ουσία, τις ιδιότητες των πραγμάτων.
Στον άνθρωπο λοιπόν υπάρχουν υλικές και άυλες ουσίες και πάμε να δούμε τον τρόπο που συσχετίζονται και λειτουργούν οι άυλοι παράγοντες μέσα στο ανθρώπινο σώμα.
Το Πράνα, η αδιόρατη φωτιά (Tejas-τέζας) και η πεμπτουσία (ojas-ότζας) είναι οι ουσιαστικές εκφράσεις των Πέντε Στοιχείων, όπως εφαρμόζονται στην ύπαρξη της ζωής. Το Πράνα είναι η ζωογόνος δύναμη, αυτή που συνδέει το σώμα, τον νου και το πνεύμα και τα υποχρεώνει να λειτουργούν μαζί.
Η φωτιά του Πράνα δεν είναι ακριβώς ο αέρας, αλλά κάτι πολύ πιο λεπτοφυές, αλλά περιεκτικό και χρησιμοποιεί το οξυγόνο σαν ένα από τα οχήματά του.
Η αδιόρατη φωτιά προκαλεί τους απαραίτητους μετασχηματισμούς, ώστε να περάσουν οι επιρροές από ένα επίπεδο ύπαρξης σε ένα άλλο και η Πεμπτουσία είναι η αόρατη κόλλα που ενώνει το σώμα, τον νου και το Πνεύμα, μεταλλάσσοντάς τα σε ένα λειτουργικό σύνολο.
Το Πράνα, η αδιόρατη φωτιά και η Πεμπτουσία είναι υπερβολικά λεπτοφυείς ενέργειες για να μπορέσουν να ικανοποιήσουν όλες τις ενεργειακές απαιτήσεις ενός ζωντανού σώματος, γι’ αυτό μεταμορφώνονται σε DOSHAS. Αυτές είναι οι ζωτικές ενέργειες ή δυνάμεις αλληλεπίδρασης μέσα στο σώμα μας.
Κάθε άνθρωπος έχει μια μοναδική ιδιοσυγκρασία, η οποία καθορίζεται από την ισορροπία των τριών Doshas του σώματος. Αυτές είναι οι (vata, pitta, kapha). Αυτές είναι οι ζωτικές ενέργειες ή δυνάμεις αλληλεπίδρασης μέσα στο σώμα μας.
Κάθε άνθρωπος έχει μια μοναδική ιδιοσυγκρασία, η οποία καθορίζεται από την ισορροπία των τριών (Doshas) του σώματος. Αυτές είναι οι (vata, pitta, kapha). Aνάλογα με ποια από τις dosha κυριαρχεί, αλλά και από τον μεταξύ τους συνδυασμό, καθορίζεται η μοναδικότητα κάθε ανθρώπινης ύπαρξης. Από την ισορροπία ή ανισορροπία αυτών των ενεργειών προκύπτει η υγεία ή η ασθένεια. Οι τρεις Doshas που υπάρχουν μέσα σε ένα ζωντανό σώμα είναι οι (vata, pitta, kapha) και αποτελούν τις πιο εμφανείς μορφές του Πράνα και της Πεμπτουσίας. Αυτές έχουν συμπυκνωθεί από τα πέντε μεγάλα στοιχεία. Η vata προέρχεται από τον Αέρα και τον Αιθέρα, η Pitta από τη Φωτιά και και το νερό και η Kapha από το νερό και τη Γη. Συνεπώς, η κάθε dosha αποτελείται από δύο στοιχεία, το ένα λειτουργεί ως το ενεργό συστατικό της, ενώ το άλλο ως το παθητικό μέσο δια του οποίου εκφράζεται το ενεργό στοιχείο.
Άρα η vata εκφράζει το στοιχείο του αέρα, η pitta εκφράζει το στοιχείο της Φωτιάς και η kapha το στοιχείο του Νερού.
Τα πέντε στοιχεία είναι απαραίτητα για τη ζωή, ωστόσο η αρμονία τους, η οποία επέρχεται όταν η vata, η pitta και η kapha είναι ισορροπημένες, προσδιορίζει την κατάσταση της υγείας ή της ασθένειας ενός ατόμου.
Ένας υγιής οργανισμός παράγει όσο ακριβώς χρειάζεται από τις τρεις doshas, ώστε να καλυφθούν οι σωματικές ανάγκες, ενώ ένα ασθενές σώμα εμφανίζει αυξημένη ή μειωμένη παραγωγή, με αποτέλεσμα να πλήττονται η ζωτικότητα και η προσαρμοστικότητα αλλά και η ανοσία του.
Οι τρεις doshas, όπως και τα στοιχεία από τα οποία προέρχονται, αυξάνονται ή μειώνονται στο σώμα αναλόγως με τις ενεργειακές ποιότητες που απορροφούμε από την τροφή μας και το περιβάλλον . Ακόμα και οι σκέψεις μας και τα συναισθήματά μας έχουν χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τις doshas του σώματός μας, κάθε μια από τις οποίες έχει και τις δικές της ξεχωριστές ιδιότητες:
Η vata είναι ξηρή, κρύα, ελαφριά, ασταθής, διάφανη τραχιά, λεπτή.
Η pitta είναι ελαφρώς ελαιώδης, καυτή, έντονη, ελαφριά, υγρή, δύσοσμη και κινητική.
Η kapha είναι ελαιώδης, κρύα, βαριά, σταθερή, κολλώδης, απαλή και μαλακή.
NAMASTE!
Ζαχαρούλα Σταματούρου